Roberto Cossa

Don Pedro dijo no

Escena Única

Personajes:

HIJA

SACERDOTE

DON PEDRO

(Don Pedro, un octogenario, agoniza en una cama de una plaza. Es la habitación de un catñolico riguroso. Hay imágenes religiosas por todos lados. Sacerdote, arrodillado a un costado de la cama, reza. Hija, una sesentona con aire belato, solloza. Sacerdote se hace la señal de la cruz y se pone de pie. Hija lanza un gemido de dolor. Sacerdote va hacia ella y la toma.)

HIJA. Se muere...

SACERDOTE. No se muere. Se libera. Deja este mundo de pecadores e ingresa al Reino de Dios.

HIJA. Pobre papá.

SACERDOTE. No tienes nada que temer, hija. Su alma estará pronto junto al Señor.

HIJA. Tan bueno que fue siempre...

SACERDOTE. El más bueno del pueblo. El más piadoso.

HIJA. Un verdadero santo, pobre papá.

SACERDOTE. Muere en paz con Diós.

(Se quita los atributos de la ceremonia y los guarda en un valijín. Se prepara para retirarse cuando se oye la voz mustia de Don Pedro.)

DON PEDRO. Padre...

(Sacerdote e Hija se sorprenden ante el llamado del moribundo. Sacerdote va hacia la cama y se inclina para escuchar al anciano.)

SACERDOTE. ¿Quieres decirnos algo hijo mío?

DON PEDRO. Sé que me muero...

SACERDOTE. El Señor ha decidido llamarte a su lado. Debes sentirte feliz. Pronto estarás junto al Señor. Y ha sido el Señor quien te ha dado este momento de lucidez...

DON PEDRO. Me arrepiento...

(Don Pedro toma aire. No le quedan muchas fuerzas. Sacerdote aprovecha para introducir su rutina.)

SACERDOTE. Loado sea el Señor...El Señor te ha dado la palabra, en este último instante, para que te confieses. Quiere que tu alma llegue pura al Reino de los Cielos.

¿De qué te arrepientes? Dilo... Todos los hombres, hasta los más santos, tienen algo de qué arrepentirse. (Breve pausa.) ¿De qué te arrepintes?
(Don Pedro se toma un tiempo para hablar. Finalmente, con inesperada vitalidad, dice: )

DON PEDRO. De no haberle tocado las tetas a Leticia. (Corre un aire frío.)
HIJA. (Más asombrada que escandalizada.) Papá... (A Sacerdote.) Está desvariado.
DON PEDRO. Desvariado un carajo! Si de algo tengo que arrepentirme al fin de mi vida es de no haberle tocado las tetas a Leticia.
(Hija solo atina a taparse los oidos y llorar. Sacerdote trata nerviosamente de abrir el maletín para sacar los atributos rituales. Se produce un tiempo que Don Pedro aprovecha a hablar: )
DON PEDRO. Unos pechos hermosos...redondos...con unos pezones que... (Eleva las dos manos y marca el tamaño de los pezones con la uña del pulgar apoyada en el primer pliegue de sus dedos meñiques. Dice con dolor: ) Y no los toqué.. Estaban ahí...al alcanze de mi mano...Yo entré a la pieza creyendo que no había nadie y...(Pausa.) Ella no intentó taparse. Al contrario. Tiró los hombros hacia atrás y... ¡estallaron! Dos lunas blancas...maravillosas...Con dos... (Marca los pezones con las puntas de los meñiques.)
(Sacerdote pega puñetazos al maletín.)
SACERDOTE.(Por lo bajo.) Este maletín de mierda...
DON PEDRO.Estaban ahí...al alcance de mi mano...Y...(Solloza.) Retrocedí. ¡En vez de ir para adelante retrodecí!
SACERDOTE. (Mientras sacude el maletín.) Hiciste bien, hijo mio. Hiciste bien. Huiste del pecado.
DON PEDRO. (Se golpea la sien y habla sollozando.) Desde entonces las tengo aquí. Al día siguiente tenía que viajar a Buenos Aires para presentarme en un concurso de charlestón. ¡Cómo bailaba el charlestón, yo! Un campeón! ¡Pero qué...! Si no me animé a tocarle las tetas a Leticia... Qué me iba a animar con el charlsestón! Y me quedé en este pueblo de miedra...¿Para qué? Jefe de Correos... Me casé con la madre de ésta, que tenía unas tetitas ridículas...
(Hace la seña con los meñiques, pero corre el pulgar al borde de la uña.)
(Hija ya no puede más y lanza un quejido histérico.)
HIJA. Basta...basta...
(Sacerdote finalmente logra destrabar el cierre, abrir el maletín y rescatar los atributos. Cae de rodillas.)
SACERDOTE. Recemos... Hijo, has pecado. Debes arrepentrirte. Repite. Me arrepiento...
DON PEDRO. Me arrepiento...
SACERDOTE. De haber tenido un deseo carnal...
DON PEDRO. De no haberle tocado las tetas a Leticia.
SACERDOTE. ¡Se terminó! ¡Usted está blasfemando! ¡No puede entrar al Reino de los Cielos con esa imagen obscena!
DON PEDRO. (Vuelva a graficar los pezones con los meñiques.) Eran así...padre...¡Así!
SACERDOTE. (A Hija.) ¡Irá al infierno!
HIJA. ¡No, por Diós! Haga algo,padre. ¡Haga algo!
SACERDOTE. (Histérico.) ¡No puedo hacer nada si no arrepiente!
HIJA. (Desconsolada.) ¡Por Dios, papá...!¡Por Dios!
(Sacerdote decide cambiar la estrategia. Intenta hacerlo razonar.)
SACERDOTE. Tienes que salvar tu alma, Pedro. Tienes que leberarte de ese pensamiento...Es tu condena enterna. Irás al infierno por los siglos de los siglos. Di "me arrepiento". Sólo eso: "me arrepiento". Y podrás salvarte.
(Don Pedro en un gesto desafiante alza las manos con los meñiques expuestos y extiende un brazo hacia Sacerdote y el otro a su hija. Hija, que has estado contenida hasta ese momento, se lanza sobre el padre, lo toma por los hombros y lo sacude mientras grita:)
HIJA. ¡Al infierno para toda la enternidad! ¿Oíste,viejo degenerado? ¡¡Por toda la enternidad!!
(Don Pedro lanza un ronquillo que alerta a Sacerdote. Hija, llorando a mares, abraza ahora el cuerpo del viejo. Don Pedro le acaricia la cabeza.)
DON PEDRO. Lo que hubiera sido yo bailando el charlestón en el Maipo.
(Muere. Sacerdote separa con suavidad a la hija que sigue abrazada a Don Pedro llorando. El viejo ha quedado con las manos extendidas hacia el cielo y el reiterado gesto de los meñiques alzados. Sacerdote pronuncia unas rutinarias palabras y se hace la señal de la cruz. Hijo lo imita. Sacerdote se pone de pie, se acerca al cuerpo del viejo e intenta bajarle los brazos. No puede. Ejerce más presión. No hay caso. En un gesto de rebeldía más allá de la muerte, los brazos siguen extendidos. Sacerdote vuelve a hacer otro esfuerzo. Es inútil. Ahora trat de destrabar el pulgar y el meñique. Hay que destruir esa imagen obscena que condenó a Don Pedro. Imposible. Sacerdote se quita la sotana, se arremanga y pide a Hija:) 
Sacerdote: Ayúdeme, por favor.
(Hija y Sacerdote intentarán por todos los medios de someter al cadáver. Las acciones físicas de esta escena quedan en manos del director y los actores. Lo cierto es que, finalmente, lo logran: Sacerdote e Hija, jadeando, permanecen con la vista puesta en el cadáver, convertido ahora en una imagen piados, con las manos en cruz sobre el pecho.)
Sacerdote: Se ha liberado, po fin.

Apagón  

--------------------------------------------------------

O Δον Πέδρο είπε όχι

Η Μοναδική Σκηνή

Άτομα: 

ΚΟΡΗ

ΙΕΡΕΑΣ

ΔΟΝ ΠΕΔΡΟ

(Ο Δον Πεδρο, ένας οδοηκονταετής, αργοπεθαίνει σ'ένα κρεββάτι ενός μέρους. Είναι το δωμάτιο ενός αυστηρού καθολικού. Υπάρχουν θρησκευτικές εικόνες παντού. Ο Ιερέας , γονατισμένος σε μία πλευρά του κρεβατιού, προσεύχεται. Η Κόρη, μία εξηκονταετής, με αέρα ευσέβειας, αναστενάζει. Ο ιερέας κάνει τον σταυρό του και σηκώνεται όρθιος. Η κόρη βγάζει ένα βογκητό πόνου. Ο ιερέας πηγαίνει προς το μέρος της και την κρατάει.)

Κόρη: Πεθαίνει...

Ιερέας: Δεν πεθαίνει. Απελευθερώνεται. Αφήνει αυτόν τον κόσμο αμαρτωλών και επιστρέφει στο Βασίλειο του Θεού.

Κόρη: Καημένε μπαμπά...

Ιερέας: Δεν έχεις τίποτε να φοβηθείς, κόρη μου. Η ψυχή του θα βρίσκεται σύντομα μαζί με τον Κύριο.

Κόρη: Ήταν πάντα τόσο καλός,,,

Ιερέας: Ο καλύτερος σε όλο το χωριό. Ο πιο θεοσεβής.

Κόρη: Ένας αληθινός άγιος, καημένε μπαμπά...

Ιερέας: Αναπαύου εν ειρήνη με τον Κύριο.

(Σταματάει τις ψαλμωδίες της τελετής και τις τοποθετεί σε ενα βαλιτσάκι. Ετοιμάζεται να αποσυρθεί όταν ακούγεται η αδύναμη φωνή του Δον Πέδρο.)

Δον Πέδρο: Πάτερ...

(Ο Ιερέας και η Κόρη ξαφνιάζονται από την έκκληση του ετοιμοθάνατου. Ο ιερέας πηγαίνει μέχρι το κρεβάτι και σκύβει για να ακούσει τον γέροντα.)

Ιερέας: Θέλεις να μας πεις κάτι, γιέ μου?

Δον Πέδρο: Ξέρω ότι πεθαίνω...

Ιερέας: Ο Κύριος αποφάσισε να σε καλέσει στο πλευρό του. Οφείλεις να αισθανθείς ευτυχισμένος. Σύντομα θα είσαι κοντά στον Κύριο. Και ήταν ο Μεγαλοδύναμος που σου έδωσε αυτή τη στιγμή διαύγειας...

Δον Πέδρο: Μετανοώ...

(Ο Δον Πέδρο παίρνει μια ανάσα. Δεν του απομένουν πολλές δυνάμεις. Ο ιερέας εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για να ψάλει.)

Ιερέας: Αξιέπαινος να είναι ο Κύριος. Ο μεγαλοδύναμος σου δωσε τον λόγο, αυτήν την ύστατη στιγμή. για να εξομολογηθείς. Θέλει να φτάσει η ψυχή σου καθαρή  στο Βασιλείο των Ουρανών. Για τί μετανοείς. Εξομολογήσου. Όλοι οι άνθρωποι, ακόμα και οι πιο άγιοι έχουν κάνει κάτι για το οποίο μετανιώνουν. (Μικρή παύση.) Γιατί μετανοείς?

(Ο Δον Πέδρο παίρνει λίγη ώρα μέχρι να μιλήσει. Τελικά, με απροσδόκητη ζωντάνια, λέει: )

Δον Πέδρο: Που δεν έπιασα τα βυζιά της Λετίσια!

Κόρη: (Πιο πολύ τρομαγμένη παρά σοκαρισμένη.) Μπαμπά...(Στον Ιερέα.) Βρίσκεται σε παραλήρημα.

Δον Πέδρο: Παραληρεί ένας διάβολος! Εάν για κάτι πρέπει να μετανιώνω στο τέλος της ζωής μου είναι που δεν έπιασα τα βυζιά της Λετίσια.

(Η Κόρη καταφέρνει να καλύψει τις φωνές βάζοντας τα κλάματα. Ο Ιερέας προσπαθεί νευρικά να ανοίξει το βαλιτσάκι για να βγάλει τις ψαλμωδίες. Πέφτει η σιωπή και ο Δον Πέδρο το εκμεταλλεύεται για να μιλήσει:)

Δον Πέδρο: Κάτι στήθη πανέμορφα...στρογγυλά...με κάτι ρώγες που...(Σηκώνει και τα δύο χέρια και σχηματίζει το μέγεθος τις ρώγας ακουμπώντας το νύχι του αντίχειρα στην πτυχή του μικρού του δαχτύλου. Λέει παραπονεμένα:) Και δεν τις τα πιασα. Βρίσκονταν εκεί...στην προέκταση του χεριού μου... Εγώ μπήκα στο δωμάτιο νομίζοντας ότι δεν υπήρχε κανένας εκεί και...(Παύση.) Αυτή δεν προσπάθησε να καλυφθεί. Το αντίθετο. Τίναξε τους ώμους μπροστά και...ξεπετάχτηκαν! Δύο φεγγάρια λευκά...μοναδικά...Με δύο...(Σχηματίζει τις ρώγες με τις άκρες των μικρών του δαχτύλων.)

(Ο Ιερέας ρίχνει μπουνιές στο βαλιτσάκι.)

Ιερέας: (Χαμηλόφωνα.) Αυτή η  χαζόβαλίτσα...

Δον Πέδρο: Βρισκόταν εκεί...στην άκρη του χεριού μου...Και...(Αναστενάζοντας.) Οπισθοχώρησα. Αντί να πάω προς τα μπρος, οπισθοχώρησα!

Ιερέας: (Ενώ ταρακουνούσε το βαλιτσάκι.) Έπραξες καλά γιε μου. Έπραξες καλά. Ξέφυγες απ'την αμαρτία.

Δον Πέδρο: (Κοπανάει τα μηλίγγια και μιλάει ξεφυσώντας.) Από τότε τα έχω εδώ. Την επόμενη μέρα έπρεπε να ταξιδέψω στο Μπουένος Άιρες για να παρουσιαστώ σε μία σύσκεψη Τσάρλεστον*. Πώς χόρευα το Τσάρλεστον εγώ! Ένας πρωταθλητής! Αλλά πως... Αφού δεν τόλμησα να πιάσω τα βυζιά της Λετίσια...Πώς θα είχα όρεξη για Τσάρλεστον! Και έμεινα σε αυτό το χαζόχώρι. Για πιο λόγο? Διευθυντής Ταχυδρομείου. Παντρεύτηκα και τη μάνα αυτηνής, που είχε κάτι βυζάκια γελοία...

(Κάνει το σχήμα με τα μικρά του δάχτυλα αλλά ο αντίχειρας ξεφεύγει εως την άκρη του νυχιού του.)

(Η Κόρη δεν αντέχει άλλο και βγάζει ένα βογκητό υστερίας.)

Κόρη: Φτάνει, φτάνει...

(Ο Ιερέας τελικά καταφαίρνει να ξεκλειδώσει την βαλίτσα, την ανοίγει και βγάζει τις ψαλμωδίες, Πέφτει στα γόνατα.)

Ιερέας: Προσυεχόμαστε... Γιέ μου, έχεις αμαρτήσει. Οφείλεις να μετανοήσεις. Επανέλαβε. Μετανοώ...

Δον Πέδρο: Μετανοώ...

Ιερέας: Που είχα μια σαρκική επιθυμία...

Δον Πέδρο: Που δεν έπιασα τα βυζιά της Λετίσια.

Ιερέας: Τέλος! Εσύ βλαστημάς! Δεν μπορείς να εισέλθεις στο Βασίλειο των Ουρανών με αυτήν την άσεμνη εικόνα!

Δον Πέδρο: (Ξανασχηματίζει τις ρώγες με τα μικρά δάχτυλα.) Ήταν έτσι...Πάτερ...Έτσι!

Ιερέας:(Στην Κόρη.) Θα πάει στην Κόλαση.

Κόρη: Όχι, για το Θεό! Κάντε κάτι Πάτερ... Κάντε κάτι!

Ιερέας:(Υστερικός) Δεν μπορώ να κάνω τίποτε εαν δεν μετανιώνει.

Κόρη:(Απαρηγόρητη) Για το Θεό μπαμπά! Για το Θεό!

(Ο Ιερέας αποφασίζει να αλλάξει στρατηγική. Προσπαθεί να τον κάνει να λογικευτεί.)

Ιερέας: Πρέπει να σώσεις την ψυχή σου, Πέδρο. Πρέπει να απελευθερωθείς απο αυτή την σκέψη. Είναι η αιώνια καταδίκη σου. Θα πας στην Κόλαση για τους αιώνες των αιώνων. Πες ''μετανοώ''. Μόνο αυτό: ''μετανοώ". Και θα μπορέσεις να σωθείς.

(Ο Δον Πέδρο με μία κίνηση προκλητική υψώνει τα χέρια με τα μικρά δαχτυλάκια εκτεθειμένα και επεκτείνει ένα χέρι προς τον ιερέα και το άλλο προς την κόρη του. Η Κόρη που παρέμενε συγκρατημένη μέχρι εκείνη τη στιγμή, ρίχνεται πάνω στον πατέρα της, τον πιάνει απ'τους ώμους και τον ταρακουνάει φωνάζοντας:)

Κόρη: Στην Κόλαση για όλη την αιωνιότητα! Άκουσες έκφυλε γέρε? Για όλη την αιωνιότητα!!

(Ο Δον Πεδρο βγάζει μία κραυγή που ταράζει τον Ιερέα. Η Κόρη κλαίγοντας ασταμάτητα, αγκαλιάζει τώρα το σώμα του γέρου. Ο Δον Πέδρο της χαιδεύει το  κεφάλι.)

Δον Πέδρο: Αυτό που θα είχα γίνει εγώ χορεύοντας Τσάρλεστον στο Μαιπο.

(Πεθαίνει. Ο Ιερέας αποχωρίζει με απαλότητα την Κόρη που συνεχίζει να αγκαλιάζει τον Δον Πέδρο κλαίγοντας. Ο γέρος έχει μείνει με τα χέρια με τα χέρια όρθια πρός το ταβάνι και με την γνωστή χειρονομία με τα μικρά δαχτυλάκια ανυψωμένα. Ο Ιερέας ψάλει κάποιες συνηθισμένες ευχές και κάνει τον σταυρό του. . Η Κόρη τον μιμείται. Ο Ιερέας σηκώνεται όρθιος, πλησιάζει το σώμα του γέρου και προσπαθεί να του κατεβάσει τα χέρια. Δεν μπορεί. Βάζει περισσότερη πίεση. Δεν γίνεται τίποτα. Με μία επαναστατική κίνηση που ξεπερνά τον θάνατο, τα χέρια συνεχίζουν ανυψωμένα. Ο Ιερέας κάνει άλλη μία προσπάθεια. Είναι ανώφελο. Τώρα προσπαθεί να ελευθερώσει τον αντίχειρα και τα μικρά δαχτυλάκια. Πρέπει να καταστραφεί αυτή η άσεμνη εικόνα που καταδίκασε τον Δον Πέδρο. Ανέφικτο. Ο Ιερέας βγάζει το ράσο, σηκώνει τα μανίκια και ζητάει απτην κόρη:)

Ιερέας: Βοήθησέ με, σε παρακαλώ!

(Η Κόρη και ο Ιερέας θα προσπαθήσουν με όλα τα μέσα να πειθαρχήσουν το πτώμα. Οι πράξεις των ηθοποιών αυτής της σκηνής είναι στα χέρια του σκηνοθέτη και των ηθοποιών. Τελικά τα καταφέρνουν όμως. Ιερέας και Κόρη λαχανιασμένοι, παραμένουν με το βλέμμα προσηλωμένο στο πτώμα, που τώρα έχει μετατραπεί σε μία εικόνα ευλαβή, με τα χέρια σταυρωμένα πάνω στο στήθος.)

Ιερέας: Επιτέλους, ελευθερώθηκε.

Τελος

Αφιέρωμα σε μεγάλους Ιταλούς συγγραφείς του 13ου και 14ου αιώνα αντίστοιχα και ακολουθούν μεταφράσεις από Έλληνες συγγραφείς.

Giovanni Boccaccio

DECAMERON, GIORNATA 10, BALLATA

S'amor venisse senza gelosia,

io non so donna nata

lieta com' io sarei e qual vuol sia.

Se gaia giovanezza

in bello amante dee donna appagare,

o pregio di virtute

o ardire o prodezza,

senno, costumi o ornato parlare

o leggiare compiute,

io non colei per cero in cui salute,

essendo innamorata,

tutte le veggio en la speranza mia.

Ma per ció ch' io m' aveggio

che altre donne savie son com' io,

io tremo di paura,

e pur credo il peggio:

di quello avviso en l'altre esser disio

ch' a me l' anima fura.

E cosi quel' che mé somma ventura

mi fa inconsolata

sospirar forte e stare in vita ria.

Se io sentissi fede

nel mio signor quant' io sento valore

gelosa non sarei:

ma tanto se ne vede,

pur che sia chi inviti l' amadore,

ch' io gli ho tutti per rei.

Questo m' acuora,e volentier morrei,

e di chiunque il guata

sospetto e temo non nel porti via.

Per Dio,dunque, cianscuna

donna pregata sia che non s'attenti

di farmi in ció oltraggio;

ché, se ne fia nessuna

che con parole o cenni o blandimenti

in questo in mio dannaggio,

se io non sia svisata,

piagner farolle amara tan follia.

Κοσμάς Πολίτης

ΑΝ Η ΑΓΑΠΗ ΔΕΝ ΕΙΤΑΝΕ ΔΕΜΕΝΗ

Αν η αγάπη δεν είτανε δεμένη

με τη ζήλια, καμία γυναίκα

δεν θάταν σαν εμένα ευτυχισμένη.

Αν τα νιάτα και η ευθυμία

του εραστή μπορούν να γοητεύουν,

αν η τιμή και η αξία,

αν η παλικαριά κι η θέρμη,

αν η κορμοστασιά κι η ομιλία

και η κομψότητα μαγεύουν,

τότε άλλο καλύτερο ποτέ δεν είδα,

γιατί η αγάπη μου τα βρίσκει

σ'αυτόν που είναι της ζωής μου η ελπίδα.

Κι άλλες γυναίκες, ωστόσο, γρικάω

να' χουν την ίδια σκέψη με μένα,

κι από το φόβο μου αναριγάω, 

κι ο νους μου στο χειρότερο πηγαίνει,

κι υποψιάζομαι πως άλλες λαχταρούνε

να πάρουνε αυτόν, που μ' έχει μαγεμένη.

Αυτό που'ναι για μένα άκρα ευτυχία

ν'απελπίζομαι σκληρά με κάνει,

ν'αναστενάζω και να ζω βασανισμένη.

Αν στον αφέντη μου να βρω μπορούσα

τόση πίστη όση και αξία,

δε θα τον ζήλευα καθόλου η δόλια.

Μα τόσο μεγάλη νιώθω αγγούσα,

πως μια άλλη με μια της ματιά

ίσως μπορεί να μου τον ξελογιάζει,

που κάλλιο ας πέθαινα μακάρι.

Υποψιάζομαι όποια κι αν τον κοιτάζει,

και τρέμω μήπως μου τον πάρει.

Το Θεό παίρνω μάρτυρά μου:

καμιά γυναίκα μην τολμήσει

μια τέτοια να μου κάνει προσβολή,

και αν καμιά ποτέ θελήσει

με χαμόγελα ή με λόγια 

να μου τον πάρει και να τον πλανέψει,

όρκο στην ομορφιά μου κάνω,

να μαραθεί αμέσως και να ρέψει,

αν δάκρυα πικρά δε χύσει.

Michelangelo Buonarroti

COME PUÓ ESSERE

Come puó esser ch'io non sia piú mio?

O Dio, o Dio, o Dio,

chi m'ha tolto a me stesso,

c'a me fusse piú presso

o piú di me potessi che poss'io?

O Dio, o Dio, o Dio,

come mi passa el core 

chi non par che mi tocchi?

Che cosa é questo, Amore,

c'al core entra per gli occhi,

per poco spazio dentro par che cresca?

E s'avvien che trabocchi?

Γιώργος Σαραντάρης

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΓΩ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΜΑΙ ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ;

Πώς μπορεί να είναι εγώ να μην είναι δικός μου;

Θεέ, Θεέ, Θεέ!

Ποιος μ'αφαίρεσε απ'τον εαυτό μου,

που σ' εμένα να είταν πιο σιμά

και για μένα πιότερα να μπόρειε απ'όσα εγώ;

Θεέ, Θεέ, Θεέ!

Πώς μου περνά τη  καρδιά

όποιος δεν φαίνεται ν μ'αγγίζει;

Έρωτα, τι είναι τούτο,

που στην καρδιά μπαίνει απ'τα μάτια.

Σε λίγο διάστημα μοιάζει να αυξάνει

και γίνεται να ξεχειλίζει;

JORGE LUIS BORGES

APRENDIENDO

Después de un tiempo, uno aprende la sutil diferencia entre sostener una mano y encadenar 
un alma, y uno aprende que el amor no significa acostarse y una compañía no significa 
seguridad, y uno empieza a aprender... 

Que los besos no son contratos y los regalos no son promesas, y uno empieza a aceptar sus 
derrotas con la cabeza alta y los ojos abiertos, y uno aprende a construir todos sus caminos en
el hoy, porque el terreno de mañana es demasiado inseguro para planes... y los futuros tienen una forma de caerse en la mitad. 

Y después de un tiempo uno aprende que si es demasiado, hasta el calor del sol quema.
Así que uno planta su propio jardín y decora su propia alma, en lugar de esperar a que alguien le
traiga flores. 

Y uno aprende que realmente puede aguantar, que uno realmente es fuerte, que uno
realmente vale, y uno aprende y aprende... y con cada día uno aprende. 

Con el tiempo aprendes que estar con alguien porque te ofrece un buen futuro significa que tarde o temprano querrás volver a tu pasado. 

Con el tiempo comprendes que sólo quien es capaz de amarte con tus defectos, sin pretender
cambiarte, puede brindarte toda la felicidad que deseas. 

Con el tiempo te das cuenta de que si estás al lado de esa persona sólo por acompañar tu soledad, irremediablemente acabarás no deseando volver a verla. 

Con el tiempo entiendes que los verdaderos amigos son contados, y que el que no lucha por
ellos tarde o temprano se verá rodeado sólo de amistades falsas. 

Con el tiempo aprendes que las palabras dichas en un momento de ira pueden seguir lastimando a quien heriste, durante toda la vida. 

Con el tiempo aprendes que disculpar cualquiera lo hace, pero perdonar es sólo de almas grandes. 

Con el tiempo comprendes que si has herido a un amigo duramente, muy probablemente la
amistad jamás volverá a ser igual. 

Con el tiempo te das cuenta que aunque seas feliz con tus amigos, algún día llorarás por aquellos que dejaste ir. 

Con el tiempo te das cuenta de que cada experiencia vivida con cada persona es irrepetible. 

Con el tiempo te das cuenta de que el que humilla o desprecia a un ser humano, tarde o
temprano sufrirá las mismas humillaciones o desprecios multiplicados al cuadrado. 

Con el tiempo aprendes a construir todos tus caminos en el hoy, porque el terreno del
mañana es demasiado incierto para hacer planes. 

Con el tiempo comprendes que apresurar las cosas o forzarlas a que pasen ocasionará que al final no sean como esperabas. 

Con el tiempo te das cuenta de que en realidad lo mejor no era el futuro, sino el momento
que estabas viviendo justo en ese instante.

Con el tiempo verás que aunque seas feliz con los que están a tu lado, añorarás terriblemente
a los que ayer estaban contigo y ahora se han marchado. 

Con el tiempo aprenderás que intentar perdonar o pedir perdón, decir que amas, decir que
extrañas, decir que necesitas, decir que quieres ser amigo, ante una tumba, ya no tiene
ningún sentido. 


Pero desafortunadamente, solo con el tiempo...

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

Μετά από κάποιο καιρό, κάποιος μαθαίνει την λεπτή διαφορά ανάμεσα στο να κρατάς ένα χέρι και να φυλακίζεις μια ψυχή, και κάποιος μαθαίνει ότι αγάπη δεν σημαίνει να πλαγιάζεις και ότι μια συντροφιά δεν σημαίνει ασφάλεια, και έτσι κάποιος αρχίζει να μαθαίνει...

Ότι τα φιλιά δεν είναι συμβόλαια και τα δώρα δεν είναι υποσχέσεις, και κάποιος αρχίζει να αποδέχεται τις ήττες του με το κεφάλι ψηλά και τα μάτια ανοιχτά, και κάποιος μαθαίνει να δημιουργεί όλους τους δρόμους του σήμερα, γιατί το αυριανό έδαφος είναι αρκετά αβέβαιο για σχέδια... και το μέλλον έχει ένα σχήμα που πέφτει στη μέση...

Και μετά από κάποιο διάστημα κάποιος μαθαίνει ότι ναι είναι αρκετό, μέχρι η ζέστη του ήλιου να τσουρουφλίζει. 

Έτσι που ο ένας φυτεύει τον δικό του κήπο και διακοσμεί τη δική του ψυχή, σε αντίθεση του να περιμένει από κάποιον να του φέρει τα λουλούδια.

Και κάποιος μαθαίνει ότι στην πραγματικότητα μπορεί να αντέξει, ότι κάποιος είναι δυνατός στην πραγματικότητα, και ότι κάποιος πραγματικά αξίζει, και κάποιος μαθαίνει και μαθαίνει... και κάθε μέρα κάποιος μαθαίνει.

Με τον καιρό θα μάθεις ότι να είσαι με κάποιον επειδή σου προσφέρει ένα καλό μέλλον σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα θα θελήσεις να γυρίσεις στο παρελθόν σου.

Με τον καιρό καταλαβαίνεις ότι μόνο όποιος είναι ικανός να σε αγαπήσει με τα ελαττώματά σου, χωρίς να προσπαθήσει να σε αλλάξει, μπορεί να σου προσφέρει όλη την ευτυχία που επιθυμείς..

Με τον καιρό θα καταλάβεις ότι αν είσαι δίπλα με έναν άνθρωπο μόνο για να καλύψεις την μοναξιά σου, ξαφνικά θα καταλήξεις να μην θες να τον ξαναδείς.

Με τον καιρό καταλαβαίνεις ότι οι αληθινοί φίλοι είναι μετρημένοι, και αυτός που δεν μάχεται για αυτές αργά η γρήγορα θα καταλήξει ανάμεσα σε ψεύτικες φιλίες.

Με τον καιρό μαθαίνεις ότι οι ειπωμένες λέξεις σε μια στιγμή οργής μπορούν να συνεχίσουν να στεναχωρούν αυτόν που πλήγωσες, κατά τη διάρκεια όλης της ζωής του.

Με τον καιρό μαθαίνεις ότι να ζητήσεις συγνώμη το κάνει ο καθένας, αλλά το να συγχωρείς είναι μόνο των μεγάλων ψυχών.

Με τον καιρό καταλαβαίνεις ότι αν έχεις πληγώσει ένα φίλο πολύ σκληρά, πιθανότατα η φιλία να μην μπορέσει να γίνει ποτέ πια η ίδια.

Με τον καιρό θα καταλάβεις ότι αν και είσαι χαρούμενος με τους φίλους σου, πάντα θα στεναχωριέσαι γι'αυτούς που άφησες να φύγουν.

Με τον καιρό θα καταλάβεις ότι κάθε ζωντανή εμπειρία με κάθε πρόσωπο είναι ανεπανάληπτη.

Με τον καιρό καταλαβαίνεις ότι όποιος ταπεινώνει ή περιφρονεί έναν άνθρωπο, αργά ή γρήγορα θα υποφέρει τις ίδιες ταπεινώσεις ή περιφρονήσεις στο τετράγωνο.

Με τον καιρό μαθαίνεις να κατασκευάζεις όλους τους δρόμους του σήμερα, γιατί το έδαφος του αύριο είναι αρκετά αβέβαιο για να κάνεις σχέδια.

Με τον καιρό καταλαβαίνεις ότι να βιάσεις τα πράγματα ή να προσπαθείς για να συμβούν θα προκληθεί να μην είναι όπως τα περίμενες στο τέλος.

Με τον καιρό συνειδητοποιείς ότι στην πραγματικότητα το καλύτερο δεν ήταν το μέλλον αλλά εκείνο το γεγονός που ζούσες εκείνη την συγκεκριμένη στιγμή.

Με τον καιρό θα δεις ότι αν και είσαι ευτυχισμένος με αυτούς που έχεις στο πλευρό σου, θα νοσταλγείς φριχτά αυτούς που χθες ήταν δίπλα σου και τώρα έχουν φύγει.

Με τον καιρό θα καταλάβεις ότι να προσπαθείς να συγχωρέσεις ή να ζητήσεις συγνώμη, να πεις ότι αγαπάς, να πεις ότι λησμονείς, να πεις ότι χρειάζεσαι, να πεις ότι θες να είσαι φίλος, πάνω από έναν τάφο, πλέον δεν έχει κανένα νόημα.

Αλλά δυστυχώς, μόνο με τον καιρό...

Ιστολόγιο για την Ποίηση και την Εκπαίδευση: ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ κ. ΚΟΪΝΕΡ ΤΟΥ ΜΠΡΕΧΤ

Ιστολόγιο για την Ποίηση και την Εκπαίδευση: ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ κ. ΚΟΪΝΕΡ ΤΟΥ ΜΠΡΕΧΤ: Ποιο είναι το μεγάλο μυστικό του βλάκα;  ρώτησαν κάποτε τον κ. Κόινερ.  Αυτό που τον κάνει ακατανίκητο, ανυπέρβλητα κακό και πάντα νικητή;...

Miguel Hernández

(LA GRANADA)

Sobre el patrón de vuestra risa media,

reales alcancías de collares,

se recorta, velada, una tragedia

de algomerados rojos, rojos zares.

Recomendable sangre, enciclopedia

del rubor, corazones, si mollares,

con un tic'tac en plenilunio, abiertos,

como revoluciones de los huertos.

(ΤΟ ΡΟΔΙ)

Σχετικά με τον προστάτη του δικού σας μισο-χαμόγελου,

αληθινοί κουμπαράδες περιδέραια,

αποκόπτεται, συγκεκαλυμμένη, μια τραγωδία

από συσσωματώματα κόκκινα, κόκκινοι τσάροι.

Συστημένο αίμα, εγκυκλοπαίδεια

του κοκκινίσματος από ντροπή, καρδιές, αν και σαρκώδεις,

με ένα τικ-τακ στην πανσέληνο, ανοιχτές,

όπως επαναστάσεις των περιβολιών.

EL LIMÓN

Oh limón amarillo,

patria de mi calentura.

Si te suelto

en el aire,

oh limón

amarillo,

me darás

un relámpago

en resumen.

Si te subo

a la punta

de mi índice,

oh limón

amarillo,

me darás

un chinito

coletudo,

y hasta toda

la China,

aunque desde

los ángeles

contemplada.

Si te hundo

mis dientes,

oh agrio

mi amigo,

me darás

un minuto

de mar.

ΤΟ ΛΕΜΟΝΙ

Αχ κίτρινο λεμόνι,

πατρίδα της αναστάτωσής μου.

Αν σε αφήσω

στον αέρα,

αχ λεμόνι

κίτρινο,

θα μου δώσεις

μία λάμψη

με μια κουβέντα.

Αν σε ανεβάσω

στην κορυφή

του δείκτη μου,

αχ λεμόνι

κίτρινο,

θα μου δώσεις

ένα κινεζάκι

πλεγμένο

και μέχρι όλη

την Κίνα,

αν και από 

τους αγγέλους

προστατεύεται.

Αν σε βυθίσω

στα δόντια μου,

αχ ξινό

φίλε μου,

θα μου δώσεις

ένα λεπτό

από θάλασσα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Miguel Hernández, Antología, Ed. de Jesús Sánchez, Collección Visor de Poesía.

Σημείωση : Ο συγκεκριμένος ποιητής χρησιμοποιεί το λεμόνι ως μεταφορά του γυναικείου στήθους.

Miguel Hernández

(SEXO EN INSTANTE, 1)

        Hacia ti que, necesaria, aun eres bella!... -GULLIEN

A un tic-tac, si bien sordo, recupero

la perpendicular morena de antes,

bisectora de cero sobre cero,

equivalentes ya, y equidistantes.

Clama en imperativo por su fuero,

con más cifras, si pocas, por instantes;

pero su situación, extrema en suma,

sin vértice de amor, holanda espuma.

(ΣΕΞ ΤΗΣ ΣΤΙΓΜΗΣ, 1)

      Για σένα που αν και, απαραίτητη, ακόμα είσαι                                                                                          όμορφη!...


Σ'ένα τικ-τακ, αν και καλώς κουφός, ξαναβρίσκω
την κατακόρυφη μελαχρινή από πριν,
διχοτομημένη από το μηδέν για το μηδέν,
ισοδύναμοι πια, και εξίσου απέχοντες.
Κραυγάζω στην προστακτική για τη δικαιοδοσία της,
με περισσότερους αριθμούς,αν και λίγοι, για στιγμιαίοι;
αλλά η κατάστασή της,ακραία στην πλειοψηφία
χωρίς σημείο συνάντησης έρωτα, ολλανδικός αφρός.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Miguel Hernández, Antología, Ed. de Jesús García Sánchez, Colección Visor de Poesía.

Pablo Neruda

LA NOCHE EN LA ISLA

Toda la noche he dormido contigo

junto al mar,en la isla.

Salvaje y dulce eras entre el placer y el sueño,

entre el fuego y el agua.

Tal vez muy tarde

nuestros sueños se unieron

en lo alto o en el fondo,

arriba como ramas que un mismo viento mueve,

abajo como rojas raíces que se tocan.

Tal vez tu sueño

se separó del mío

y por el mar oscuro

me buscaba

como antes

cuando aún no existías,

navegué por tu lado,

y tus ojos buscaban

lo que ahora

-pan,vino,amor y cólera-

te doy a manos llenas

porque tú eres la copa

que esperaba los dones de mi vida.

He dormido contigo

toda la noche mientras

la oscura tierra gira

con vivos y con muertos,

en medio de la sombra

mi brazo rodeaba tu cintura.

Ni la noche, ni el sueño

pudieron separarnos.

He dormido contigo

y al despertar tu boca

salida de tu sueño

me dio el sabor de tierra,

de agua marina,de algas,

del fondo de tu vida,

y recibí tu beso

mojado por la aurora

como si me llegara

del mar que nos rodea.

Η ΝΥΧΤΑ ΣΤΟ ΝΗΣΙ

Όλη τη νύχτα κοιμήθηκα μαζί σου

στη θάλασσα πλάι,στο νησί.

Άγρια ήσουν και γλυκιά ανάμεσα στην ηδονή και στον ύπνο,

ανάμεσα στη φωτιά και στο νερό.

Ίσως πολύ αργά

τα όνειρά μας ενώθηκαν

στο ύψος ή στο βάθος,

ψηλά σαν τα κλαδιά που τα κουνάει ο ίδιος άνεμος,

κάτω σαν ρίζες κόκκινες που ακουμπάνε μεταξύ τους.

Ίσως το όνειρό σου

απομακρύνθηκε απ'το δικό μου

και στη σκοτεινή θάλασσα

με αναζητούσε

όπως πριν

όταν ακόμα δεν υπήρχες,

όταν χωρίς να σε διακρίνω

έπλεα στο πλευρό σου,

και τα μάτια σου γύρευαν

αυτό που τώρα

-ψωμί,κρασί,έρωτα και θυμό-

σου προσφέρω απλόχερα

γιατί είσαι το κύπελλο

που περίμενε τα δώρα της ζωής μου.

Κοιμήθηκα μαζί σου

όλη τη νύχτα που

η γη η σκοτεινή γυρίζει

με ζωντανούς και πεθαμένους,

και όταν ξύπνησα στα ξαφνικά

μες στο σκοτάδι

το χέρι μου είχα γύρω από τη μέση σου.

Ούτε η νύχτα ούτε ο ύπνος

μπόρεσαν να μας χωρίσουν.

Κοιμήθηκα μαζί σου

και μόλις ξύπνησα το στόμα σου

βγαλμένο απ'το όνειρό σου

μου έδωσε τη γεύση της γης,

του θαλασσινού νερού,των φυκιών,

του βυθού της ζωής σου,

και δέχτηκα το φιλί σου

μουσκεμένο από την αυγή

σαν να μου ερχόταν

από τη θάλασσα που μας κυκλώνει.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Πάμπλο Νερούδα, ερωτικά ποιήματα, απόδοση Αγαθή Δημητρούκα, εκδόσεις Πατάκη.

Το συγκεκριμένο ποίημα είναι μεταφρασμένο από το παραπάνω βιβλίο της βιβλιογραφίας.